Tuesday 7 June 2016

Pe. Guido Pereira Pr - Ema espesial, husi povo espesial, ba povo espesial

Pe. Guido Pereira Pr
Ema espesial, husi povo espesial, ba povo espesial

*Cosme da Costa Araujo


Loron 31 Maio 2016, loron ida espesial ba ema ida espesial husi povo ida espesial no ba povo ida espesial. Iha loron ida ne’ebá, Pe. Guido Pereira Pr, husi Suco Beremana, Posto Administrativo Turiscai, Parokia Nossa Senhora de Fátima, Turiscai, simu sacramento ordem, hodi sai nai-lulik, husi Exmo. Rev. Dom Virgílio da Silva SDB.

Loron ida ne’ebá, laos loron ida be’e bain-bain. Loron ida ne’ebé espesial duni, tamba pela primeira vez, iha istoria rai doben ida ne’e nian, Turiscai oan ida sai duni ona nai-lulik, hafoin tinan atus ba atus, Turiscai oan barak hahú husi Avo Francisco Xavier do Amaral, Paulo Pires, no sira seluk tan ne’ebé hakarak lo’os atu lao tuir dalan nai-lulik, maibé lao la to’o nia rohan ba.

Tuir istoria sira ne’ebé beila sira haktuir, katak iha tinan hirak liu ba, iha tempu rai-diak, dom ka liurai balun iha rai Turiscai halo fukun ruma hasoru manu-ain uma-kreda nian. Sira halo fukun ida hasoru nai-lulik misionáriu sira. Beiala sira, iha tempu ne’ebá, la fo netik fatin ruma ba nai-lulik misionáriu sira hodi harii uma-kreda. Ruina husi konstrusaun kapela ida ne’ebé seidauk remata to’o agora sei iha nafatin iha rai Bilimanu, suku Liurai, Turiscai, sai testemuña ba ida ne’e. Tan ida ne’e, nai-lulik misionáriu sira, iha tempu ne’ebá kedan fo maldisaun ba Turiscai nia oan sira. Katak husi jerasaun ba jerasaun, Turiscai nia oan no bei-oan sira sei laiha ida maka sai nai-lulik. Tinan atus ba atus ona, maldisaun ida ne’e prevalese duni.

Iha tempu ukun-an ida ne’e, Turiscai oan sira tu’ur hamutuk, hanoin no desidi katak tempu to’o ona atu halo’os tiha fukun ida ne’e. Sira hahú uluk rekoiñese fukun ne’ebé sira nia beiala sira halo, hafoin sira tuku-tur hodi monu ain fali ba uma-kreda, liu husi ninia representante Exmo. Rev. Dom Basílio do Nacimento Pr.

Ikus mai Maromak Ida be’e Laran Luak hatudu Nia laran luak duni. Ordenasaun nai-lulik Pe. Guido Pereira Pr sai hanesan prova konkreta ida Maromak Nia laran luak ba Nia emar sira. Maromak perdua nia oan sira, sira be’e lao dalan sala, no rona duni Nia oan sira ne’e nia harohan.

Iha istoria Timor-Leste nian, rai ida ne’e, maske estrada a’at no hela iha klean ida laran, maibé espesial, tamba nia fo mos kontribuisaun ida bo’ot ba nasaun ida ne’e. Iha tempu ida defisil, rai ida ne’e nia oan mane ida – Francisco Xavier do Amaral, o proclamador e o primeiro Presidente da República Democrática de Timor-Leste – lori naroman mai Timor-Leste ida nakukun no fo nia a’an tomak hodi serví nasaun ida ne’e ho nia emar sira. Iha tempu ukun-an, rai ida ne’e dala ida tan oferese nia oan mane ida – Pe. Guido Pereira Pr – ba misaun ida bo’ot liu tan – hodi serví Maromak liu husi serví nia emar sira iha mundu rai-klaran ida ne’e, prinsipalmente iha Timor-Leste, espesialmente iha Turiscai.

Pe. Guido Pereira Pr, ema ida espesial husi família ida espesial. Sira fo buat tomak sira iha – sira nia oan mane bo’ot rasik ida ba Maromak. Hanesan Abrão fo nia oan mane mesak Isac ba Maromak. Nune’e mos familia ida ne’e. Maromak rona no simu liu oferta husi ema sira ne’ebé fo husi saida maka sira laiha, laos saida maka sira iha liu. Ida ne’e maka domin bo’ot liu no lolo’os ne’ebé aman inan no familia sira Pe. Guido Pereira Pr nian oferese ba Maromak. Sira hatene katak sira nia oan mane bo’ot ida ne’e sei la selu fali sira nia kolen hotu ne’ebé sira fo ba nia husi ki’ik to’o bo’ot to’o sai nai-lulik. Maibé sira hatene lolós katak Maromak sei fo ba sira buat tomak em abundáncia, bo’ot no barak liu buat hotu-hotu sira halo ona ba sira nia oan mane bo’ot. Iha Maromak nia futar oin sira laos ona família ida simples, maibé familia ida espesial nakonu riku no soin tomak lalehan nian.

Maromak laran luak hodi rona duni nia oan sira nia harohan hodi fihir husi sarani povo espesial Turiscai nia emar ida tan – Pe. Guido Pereira Pr – hodi sai hanesan nia manu-ain, hanesan mos nai-lulik misionáriu sira uluk, hodi haklaken Nia liafuan-diak ba mundu rai-klaran, liu-liu nia emar rasik – sarani povo Timor-Leste, prinsipalmente Turiscai. Pe. Guido Pereira Pr ema ida espesial. Ema ida simples, lafoti-an, komik-ten, animador, no hamnasa-dor. Ema ida espesial duni ba dalan espesial ida ne’e.

Ho ordenasaun sai nai-lulik nia hetan poder bo’ot husi Maromak ne’ebé mai mos ho responsabilidade ida be’e bo’ot. Misaun hodi salva ema nia klamar bo’ot no todan liu misaun mundu nian sira seluk. Maibé fiar metin katak Maromak sei la husik nia atan sira lao mesak. Nune’e mos povo sarani Turiscai sei la husik nia ema nai-lulik ida ne’e lao mesak-mesak.

Ho grasa bo’ot ne’ebé sarani povo espesial Turiscai hetan liu husi ema espesial ida ne’e – Pe. Guido Pereira Pr – ne’ebé Maromak fihir mai husi família ida  espesial husi povo sarani ida espesial bele loke dalan luan liu tan atu Maromak Nia laran luak ne’e hadaet mos ba Turiscai oan espesial sira seluk atu sira banati tuir nia ain-fatin hodi sai Maromak nia manu-ain hodi serví liu tan Nia liu husi nia emar sira iha mundu-rai klaran ida ne’e.

Profisiat Pe. Guido Pereira Pr. Ad Maiorem Dei Gloriam.





BARRIERS TO LONG-TERM FINANCING AT AFFORDABLE RATES: INTRODUCING A NATIONAL DEVELOPMENT BANK TO SUPPORT TIMOR-LESTE PRIVATE SECTOR DEVELOPMENT

BARRIERS TO LONG-TERM FINANCING AT AFFORDABLE RATES: INTRODUCING A NATIONAL DEVELOPMENT BANK TO SUPPORT TIMOR-LESTE PRIVATE SECTOR DEVEL...